سرنوشت خوب یعنی داشتن عادت های خوب

Good characters and good fate

این مقاله را درسی فرض کنید که بنده با آرزوی خوشبختی و سعادتمندی همه دانش آموزان، دانشجویان، نوجوانان، جوانان و سایر هم میهنان عزیز و ارجمندم نوشته ام و امیدوارم هر کجا که هستند آن را بخوانند و استفاده کنند و سرنوشتی خوب و روشن برای خود رقم بزنند.  و از شما خوانندگان عزیز خواهش می کنم با حوصله این مقاله را بخوانید تا از نتایج آن بهره مند شوید.

شما حتماخوب می دانید که: کار خوب اثر دارد کار بد هم اثر دارد. نتیجه کار خوب، خوب است و نتیجه کار بد، بد. اگر یک نخ سیگار بکشید اثر بدی در وجود شما بر جای می گذارد، و اگر یک تنفس عمیق در هوای پاک و آزاد انجام دهید اثر خوبی دارد. اگر پرخوری کنید اثر بدی دارد، و اگر اهل اعتدال و میانه روی در غذا خوردن باشید، اثر خوبی دارد.

اگر در کار و فعالیت و زندگی تنبل باشید اثر بدی دارد، اگر در کار کردن زیاده روی کنید باز هم اثر بدی دارد؛ ولی اگر معتدل باشید و با فکر و اندیشه، اوقات زندگی خود را بین کار و مطالعه و تفریح و ورزش و... تقسیم کنید، اثر خوبی دارد. اگر پر خوابی کنید اثر بدی دارد، اگر کمتر از حد نیاز بخوابید باز هم اثر بدی دارد؛ ولی اگر به اعتدال بخوابید، اثر خوبی دارد.

اگر پر حرفی کنید اثر بدی دارد، اگر همیشه سکوت کنید این هم اثر بدی دارد؛ ولی اگر سنجیده و بجا حرف بزنید، اثر خوبی دارد. اگر با دیگران بد رفتاری کنید اثر بدی دارد، و اگر خوشرفتار و مهربان باشید، اثر خوبی دارد. اگر خسیس باشید اثر بدی دارد، و اگر به صورت معتدل بخشنده و با سخاوت باشید، اثر خوبی دارد.

اگر مقررات و قوانین مربوط به سرعت و رانندگی را رعایت کنید اثر خوبی دارد، و اگر آن ها را مراعات نکنید، اثر بدی دارد. اگر اهل ایمان و معنویت باشید و  در کنار کار و تلاش برای زندگی دنیوی، گرایش به کارهای معنوی داشته باشید اثر خوبی دارد، ولی اگر فقط به فکر دنیا و مادیات باشید، اثر بدی در زندگی و روح و جان شما دارد. اگر با انصاف باشید اثر خوبی دارد، و اگر بی انصاف باشید، اثر بدی دارد. اگر با ادب باشید اثر خوبی دارد، و اگر بی ادب باشید، اثر بدی دارد.

اگر حسود باشید و حسادت کنید اثر بدی دارد، و اگر خیرخواهی کنید، اثر خوبی دارد. اگر مال حرام (و مال مردم را) بخورید اثر بدی دارد و اگر حلال خور باشید (و مال دیگران را هم نخورید) اثر خوبی دارد. اگر از شغل و موقعیت خود سوء استفاده کنید اثر بدی دارد، ولی اگر انسان باشید و از مقام خود سوء استفاده نکنید، اثر خوبی دارد. اگر بی حیا باشید اثر بدی دارد و اگر اهل حیا و نجابت باشید، اثر خوبی دارد.

اگر همیشه و در هر موقعیتی به فکر پیشرفت(حتی یک قدم) باشید اثر خوبی دارد، ولی اگر کارتان در زندگی خودزنی و پسرفت و عقب گرد باشد، اثر بدی دارد. اگر از عقل و اندیشه خود درست استفاده کنید اثر خوبی دارد و اگر به دنبال هوا و هوس و امیال نفسانی باشید، اثر بدی دارد. اگر برای زندگی برنامه ریزی داشته باشید اثر خوبی دارد و اگر برنامه ریزی نداشته باشید اثر بدی دارد. اگر دوستان خوبی داشته باشید حتما در زندگی شما اثر خوبی خواهد داشت و اگر دوستان نامناسب و بدی داشته باشید، بدون شک اثر بدی در زندگی شما خواهد گذاشت و..... الی آخر.

آیا شما تا به حال به این نکات مهم فکر کرده بودید؟! قبل از این چیزی بگویید، می دانم که پاسخ شما مثبت است؛ و شک ندارم که بسیاری از شما به این نکات مهم(و لو به صورت گذرا و اجمالی) فکر کرده اید و من هم البته قصد ندارم به شما حرف های تکراری تحویل بدهم، و صد البته قصد نصیحت کردن هم ندارم؛ بلکه می خواهم توجه شما را به یک نکته خیلی مهم و یک اصل اساسی معطوف بدارم و آن را برای شما برجسته کنم؛ و آن این است که: "در عالم خلقت هر کاری و هر عادتی حتما اثر خاص خودش را دارد چه خوب باشد و چه بد، و شما نمی توانید از آثار اعمال خود فرار کنید؛ چون مثل یک پژواک به شما باز می گردند!"

اما ظاهر رفتار بسیاری از مردم دنیا حکایت از این دارد که انگار آن ها این اصل مهم را باور ندارند! و یا از تأثیرگذاری کارهای خوب و عادت های خوب ناامید شده اند! چون، رفتارشان به گونه ای است که نشان می دهد به تأثیر کارها و عادت های بد دلخوش کرده و همانجا متوقف شده اند، و از تأثیر کارها و عادت های خوب غافل شده اند!

آن ها وقتی ناراحت و غمگین و یا عصبانی می شوند و یا با مشکل و مسئله لاینحلی مواجه می شوند به جای این که از کارها و عادت های خوب کمک بگیرند، از کارها و عادت های نامناسب کمک می گیرند! در حالی که برای عمر کوتاهی که انسان ها در دنیا دارند چنین رفتاری بسیار نادرست، تباه کننده و ویرانگر است؛ لطفا نگاه کنید:

وقتی دیرتان می شود و عجله دارید چه کار می کنید؟ با سرعت غیرمجاز می روید، به این و آن می زنید، دندان هایتان را به هم  فشار می دهید، داد و فریاد می زنید و...!

وقتی در کار و زندگی به بن بست می خورید و راه تان مسدود می شود چه کار می کنید؟ به همه بدبین می شوید، به زمین و زمان بد و بیراه می گویید، یک نخ سیگار روشن می کنید و... شاید کارهای بدتر!

وقتی حق تان را می خورند یا آن را پایمال می کنند، چه کار می کنید؟ به هم می ریزید، عصبانی می شوید، به فکر مقابله به مثل و انتقام می افتید، شما هم حق دیگران را پایمال می کنید و...!

وقتی آرزویی دست نیافتنی دارید و عمیقا به آن تمایل دارید، چه کار می کنید؟ خیال پردازی می کنید، از زندگی ناامید می شوید، افسرده و غمگین می شوید، سراغ رمال ها و جادوگران می روید و.... یا به دام های دیگر می افتید!

پس چه کار کنیم؟

 پناه بردن به افکار، کارها و عادت های بد بزرگترین گناه و خطایی است که یک انسان می تواند مرتکب شود. چرا برای این که دیرمان نشود زودتر حرکت نمی کنیم و این کار را تبدیل به یک عادت نمی کنیم و چرا آنگاه که به هر دلیلی دیرمان می شود عاقلانه و با خونسردی رفتار نمی کنیم، و چرا به این نکته  نمی اندیشیم که سرعت غیرمجاز و حرص خوردن و داد و فریاد زدن علاوه بر خطراتی که در پی دارند، باعث می شوند که ما بیشتر دیرمان شود؟!

چرا وقتی که در زندگی به بن بست می خوریم و راه مان مسدود می شود از عقل و اندیشه و خلاقیت خود و هم چنین از مشورت دوستان و کارشناسان آگاه و قابل اعتماد استفاده نمی کنیم و این کار را تبدیل به یک عادت نمی کنیم؟

چرا وقتی با مسئله لاینحل و مشکلی مواجه می شویم مثل پیامبر اسلام و اهل بیت(ع) با نماز و روزه از خدای بزرگ استعانت و طلب کمک نمی کنیم؟! قرآن کریم می فرماید:" از صبر و نماز کمک بگیرید" (بقره/153)! و چرا این کار را تبدیل به یک عادت نمی کنیم؟! نقل شده است که فیلسوف بزرگ مسلمان ابوعلی سینا هر گاه توان حل مسئله ای را نداشت، دو رکعت نماز می خواند و از خداوند کمک می خواست و راه حل برایش آشکار می شد. حکیم فرزانه صدر المتألهین شیرازی نیز چنین عادات خوبی را ترک نمی کرده است و موقع گرفتاری به حرم حضرت معصومه(س) می رفته و در آنجا به راز و نیاز می پرداخته و از خدای بزرگ کمک می خواسته است. یکی از دوستان بنده هم گفت فلان گرفتاری برایم پیش آمد من هم شروع کردم به نیت باز شدن گره، سوره مبارکه یس را هر روز خواندم و پس از چند روز با کمک خدای مهربان مشکلم حل شد..

آیا تا به حال پیش آمده است که ما وقتی با مشکل و گرفتاری لاینحلی روبرو می شویم، دو رکعت نماز بخوانیم و از خدای بزرگ که علم و قدرتش بیکران است، درخواست کمک و یاری نماییم؟!

چرا به آرزوهای نامعقول و دست نیافتنی می اندیشیم؟ و چرا آن چه در دسترس مان است را ناچیز می شماریم! و از آن ها به خوبی استفاده نمی کنیم؟ و چرا این کار را تبدیل به یک عادت نمی کنیم؟ به هر حال، حرف اصلی و اساسی بنده در این مقاله این است که:

ما باید کارهای خوب را جایگزین کارهای بد و عادت های خوب را جایگزین عادت های بد نماییم! و تا این کار را نکنیم زندگی ما سامان نمی یابد و کارهای ما آن طور که شایسته است، درست نمی شود؛ ضمن  این که تا این گونه نباشیم و این گونه عمل نکنیم به قلمرو انسانیت وارد نمی شویم. و مهم تر از همه این که آینده هم برای ما سیاه و تاریک می شود؛ یعنی لازمه انسان بودن و سعادتمندی و داشتن آینده ای روشن، ترک عادت های بد و عادت کردن به کارهایی است که شایسته شأن انسان هستند.

و نکته کلیدی این مقاله این است که:

کارهای ما تا تبدیل به عادت نشوند تأثیر اساسی و چشمگیری در زندگی ما نخواهند گذاشت و زندگی ما را متحول نخواهند کرد؛ و این عادت های ما هستند که سرنوشت و آینده ما را تعیین می کنند. بنابر این، ما برای این که انسان باشیم و  انسان بمانیم و برای این که خوشبخت و سعادتمند باشیم، چاره ای نداریم جز این که کارهای بد و عادت های بد را ترک کنیم و کارهای خوب و شایسته را جایگزین آن ها، و تبدیل به عادت نماییم. یعنی همیشه به آن ها ملتزم باشیم و عمل کنیم؛ و البته باید یادمان باشد که برای ترک عادت های بد و جایگزین کردن عادت های خوب، باید اول از همه از خدای بزرگ که مربی اصلی و پروردگار همه عالمیان و مسبب الاسباب است، درخواست کمک کنیم و سپس با یک تصمیم جدی تغییر مسیر دهیم. و اگر چنین نکنیم احیاء شب های قدر هم برای ما فایده ای نخواهد داشت.

 عادت های بد بلای جان بشر هستند و ما نباید بیگدار به آب بزنیم؛ اگر باور نمی کنید از اهلش و از افراد آگاه و عالمان بپرسید! و عادت های خوب راحت جان بشر هستند و این نکته را می توانید هم خودتان تجربه کنید و هم از اهلش و افراد آگاه و عالمان بپرسید! و باید بدانید که هر کاری با تکرار تبدیل به عادت می شود؛ پس، اراده های خود را تقویت کنید و با استعانت از خدای بزرگ، انجام کارهای خوب را شروع کنید و آن قدر آن ها را تکرار کنید که تبدیل به عادت شوند. و بدین ترتیب آینده و سرنوشتی روشن و درخشان برای خود بسازید. خداوند بزرگ در قرآن کریم می فرماید:" انسان فقط مالک چیزی است که برای آن تلاش کند" و "خداوند سرنوشت هیچ قومی را تغییر نمی دهد مگر این که خودشان بخواهند و تغییر بدهند".